مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و توسعه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
در حال حاضر به دلیل آنکه ظرفیتهای اقتصادی کشور به خصوص در بخش انرژی به صورت بخشی و جزیره ای هستند، نتیجه آن شده که این پتانسیل ها به صورت ناکارآمد جلوه کنند. از جمله این ظرفیتها باید به صنایع نفت و گاز و سایر منابع انرژی در کشور اشاره کرد. این منابع جزء ظرفیت های مادر برای توسعه اقتصادی کشور محسوب میشوند. در کنار این ظرفیت ها، پتانسیل های دیگری نیز وجود دارد که یکی از آنها منافع تجاری و اقتصادی ناشی از تولید و صادرات منابع انرژی است. بیش از یکصد سال از تولید نفت در کشور ما میگذرد، اما این صنعت به دلیل آنکه هدفمند و برنامهریزی شده مدیریت نشده نتوانسته سایر منافع اقتصادی کشور را تامین کند. در مقابل مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با نزدیک به ۲۵ سال فعالیت، علیرغم وجود قرابت اقتصادی بالا بین صنعت نفت و این مناطق برای توسعه تجاری حوزه انرژی به دلیل عدم هماهنگی کامل بین صنعت نفت و مناطق آزاد نتوانستند یکدیگر را در یک فرایند کلان توسعهای تکمیل کنند و موجب ارتقاء و تاثیرگذاری بیشتر گردند. در این میان مناطق آزاد و ویژه حوزه خلیج فارس و دریای عمان با توجه به فلسفه وجودی شان از جاذبه ها و پتانسیل های بالایی برای توسعه بخش های مختلف صنعت انرژی کشور، به ویژه نفت و گاز برخوردارند.
طی سالیان اخیر با سرمایهگذاریهای هنگفت و ظرفیتهای ایجاد شده در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی توسعه صنایع مرتبط با حوزه نفت، گاز و پتروشیمی بیش از پیش تسهیل شده است. از سوی دیگر، نفت پایه بودن اقتصاد امروز کشور ایجاب میکند طرح های صنعت نفت، گاز و پتروشیمی به بهترین شکل به اجرا درآیند و رویکرد رشد و توسعه این حوزه با توجه به استعدادها و ظرفیت های مناطق آزاد و ویژه به شکل جدی دنبال شود.
سرمایهگذاری در توسعه صنایع ارزشآفرین نفتی و طرح های اجرا شده در حوزه انرژی در مناطق آزاد و ویژه نظیر منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی، منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی و منطقه آزاد قشم و برنامه ریزی های توسعه این حوزه در مناطق آزاد چابهار و جاسک و نیز منطقه ویژه اقتصادی لاوان، منطقه آزاد اروند و منطقه آزاد کیش به عنوان هاب های پشتیبانی صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، احداث ۲ خط لوله 30 و ۲۷ میلیون مترمکعبی انتقال گاز به قشم و چابهار در راستای توسعه صنایع پتروشیمی در این مناطق و نیز نقش موثر سایر مناطق آزاد و ویژه نظیر پارسیان خلیج فارس، بندر امام خمینی، شهید رجایی و سایر مناطق دارای کارکردهای مرتبط با حوزه انرژی و لجستیک باعث گردیده بسیاری از سرمایه گذاران داخلی و خارجی نسبت به توسعه فعالیت در حوزه انرژی مناطق آزاد اشتیاق بیشتری نشان دهند.
همچنین وجود منابع گسترده فسیلی در ایران امکان بی نظیری ایجاد کرده که قادر خواهد بود تحولات قابل توجهی در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایجاد کند و وزارت نفت، وزارت نیرو و شرکتهای تابعه این وزارتخانه ها همکاری های مطلوبی در این زمینه با شورای عالی مناطق آزاد داشته اند.